Deniz Som

Cumhuriyet/ 02.04.04

 

TÜPRAŞ

 

Petrol-İş Sendikası, Türkiye'nin sanayi devi TÜPRAŞ'ın satılmasının peşini bırakmıyor. Geçen yıl 14.3 milyar dolar ciro yapan ve 328 milyon dolar kâr eden TÜPRAŞ'ın 1.3 milyar dolara Almanya'da kurulu bir tabela şirketine satışını yargıya da götüren Petrol-İş Sendikası'nın Genel Başkanı Mustafa Öztaşkın anlatıyor:

 

"TÜPRAŞ ihalesini, hukuken teklif veren firma olarak görülen Efremov Kautschuk şirketi kazanmıştır. Bir tabela şirketi olan aracı firmanın, Rusya Federasyonu'na bağlı Tataristan Özerk Cumhuriyeti'nin sahip olduğu petrol şirketi Tatneft adına hareket ettiği belirtilmektedir. Hukuken ihalenin hiçbir aşamasında bulunmayan ve yerli ortaklardan olacağı ilan edilen Zorlu Holding ve Tatneft'in yarı yarıya ortaklığı ile kurulacak olan bir şirket ile satış sözleşmesinin imzalanacağı basın yoluyla öğrenilmiştir.

 

Tatneft'in mevcut ve gelecekteki ekonomik durumu konusunda kamuoyu gerçek ve doğru verilerle aydınlatılmamıştır. Özeleştirme İdaresi Başkanlığı, yabancı danışman firmalara yüksek değerler ödeyerek ilgili şirketlerin bilanço ve gelir durumlarını inceletmesine karşın çıkan sonuçları, yasasındaki şeffaflık ilkesine uymayarak kamuoyundan özenle gizlemektedir. Tatneft'in bilançoları ve gelecekteki ekonomik durumu ülkemizde saygın bir yatırım kuruluşu olarak sunulan ABD kökenli Citigroup tarafından incelenmiş ve hazırlanan bir raporla son derece riskli bir şirket olduğu ortaya konulmuştur. 1994'te yüzde 60 hissesi Tataristan Cumhuriyeti'ndeki firmaların, yüzde 40'ı ise Türkiye'deki Degere Enterprise Group şirketine ait olmak üzere kurulan Tatarus Dış Ticaret A.Ş'nin yüzde 6'lık hissesi Tatneft'e aittir. Bu şirket, üretici firma olan Tatneft ile borç-alacak ilişkisi yöntemiyle sağlanan kaynakları buharlaştırarak üçüncü kişilere aktarılması amacıyla kurulmuş ve 2002 yılında iflas ettirilmiştir. Bu şirketin iflas masasına ibraz ettiği bilanço sadece borç ve alacaklardan oluşmakta olup bu durum hayali bir bilanço tanzim edildiğini göstermektedir. İflas masasına alacak yazdıran firmaların alacaklarının da hayali olduğu görülmektedir. Şirketin para buharlaştırmak için faaliyette bulunduğu ortaya çıkmıştır. Buradan çıkan sonuca göre; TÜPRAŞ'a talip olan Tatneft Grubu, şirketlerinden elde ettiği gelirleri yasal kayıtlara geçirmeden çeşitli kişilere aktararak kaynakları buharlaştırmaktadır. Bu nedenle ana firma yoluyla doğrudan alıcılarla ticari ilişkilere girmeyip arada tabela şirketleri kurarak kaynakları ortak veya üçüncü kişilere aktarmaktadır. Türkiye'deki bu faaliyeti, yerine kurulan bir başka şirketle devam etmektedir. Bu durum TÜPRAŞ ihalesinde de açıkça görülmüş; ana firma olan Tatneft kendisi teklif vermeyip, tabela şirketi olan Efremov Kautschuk üzerinden teklif vermiştir."