Tüpraş'ta yapılan hata

Servet Yıldırım

Sabah / 27.05.2004

Daha önce de yazmıştık, bu hükümet özelleştirme yapma konusunda niyetli ancak nasıl yapılacağını bilmiyor. Petkim'i satmak istediler, fiyatı buldular ama satıcı sorunlu çıktı. Tekel'de satıcıyı buldular ama piyasanın nabzını tutamadıkları için fiyatı bulamadılar. Tüpraş'ta tam işler yolunda derken mahkemenin yürütmeyi durdurma kararı herşeyi alt üst etti. Eğer bu karar olmasaydı Ak Parti hükümeti ilk defa büyük çaplı özelleştirmelerden birini sonuçlandırmış olacaktı. Kısmet değilmiş...

Bu kararla ilgili olarak sorumlu aranıyor. Mahkemeye başvuran Petrol-İş'i eleştirmek ayıp olur çünkü onlar yapmaları gerekeni yaptılar. Mahkemeyi suçlamak da haksızlık olur. Fatura illaki birine çıkarılacaksa, adres Özelleştirme İdaresi (ÖİB) ve hükümet olmalı, çünkü yapılan ihale süreciyle ilgili bir hatadır.

Özelleştirmede hafıza sorunu

AKP'nin işbaşına gelmesinden sonra ÖİB'de kapsamlı bir kadrolaşma yaşandı. Üst yönetim tamamen değiştirildi.

Sonuçta yılların birikimi olan kurumsal hafıza ciddi hasar gördü. Tüpraş'ta ortaya çıkan sonuç bir ölçüde bu hafıza zayıflığının bir ürünüdür.

Tüpraş özelleştirmesi hazır bir projeydi. Önceki yönetimlerin 90'ların başından bu yana ki çalışmaları sonucu Tüpraş özelleştirmesi neredeyse ihale aşamasına gelmişti. Mevcut yönetime ihale yöntemini belirleyip düğmeye basmak kalmıştı. Olmadı. Mahkeme ihale şartnamesinin süresiz ve şartsız teklif verme ilkesine aykırı yapıldığı ve açık artırma yoluna gidilmeyerek kamu yararı gözetilmediği ve rekabet kanununa uyulmadığı gerekçeleriyle yürütmeyi durdurdu. İhaleyi düzenleyenlerin böyle bir sonucun ortaya çıkabileceğini öngörmeleri gerekirdi.

Peki şimdi ne olacak?

Eğer ÖİB'in itirazı kabul edilir, yürütmeyi durdurma kararı kaldırılır ve bu sırada apar topar satış yapılırsa ayrı bir hata olur çünkü süren davalarda iptal kararı çıkma olasılığı var. Kaldı ki alıcılar da bu olasılık varken beklemek isteyebilir. Eğer mahkeme bu satışı iptal ederse yeni bir ihale açılması gerekecek. Yeni ihalenin sonuçlandırılması ise en iyimser ihtimalle yıl sonunu bulur. Oysa Tüpraş'tan hazineye 1.3 milyar dolar gelecekti ve bildiğimiz kadarıyla bu paranın önemli bölümü hesaplara dahil edilmişti. Şimdi gelmeyen bu paranın bir şekilde telafi edilmesi gerekecek...