!

Dünya/03.09.2004

Taylan Erten

Dün Ankara'ya gelen Rusya Federasyonu Devlet Başkanı Vladimir Putin, bugün başlayacak resmi görüşmeler sırasında sözü "TÜPRAŞ ihalesine" de getirecek mi? Getirecek!

Petrol, doğal gaz ve enerji meseleleri Türkiye-Rusya ilişkilerinde iki tarafça stratejik önem ve öncelik taşıdığına göre, Putin, halen Danıştay'da adli tatilin bitmesini bekleyen TÜPRAŞ ihale dosyası hakkında en azından "nabız" yoklayacak. Çünkü, Türkiye'nin en büyük ve en güçlü rafinerisini, 1,302 milyon dolara satın alma girişiminde bulunan Efremov Kautschuk GMBH'nin yüzde 51 hissesi, Rusya merkezli Efremov Synthetic Rubber Enterprise şirketine ait.

Dahası, Efremov Kautschuk'un çatı şirketi olan Tatneft, Rusya'nın 6'ncı büyük petrol üreticisi: Sermayesinin yüzde 69'u Rusya'nın. Bu şirkete adını veren Tataristan'ın hissesiyse yüzde 31. Ayrıca, Rus yatırımcıların, New York Borsası üzerinden Tatneft'de yaklaşık yüzde 43 oranında hisseye sahip bulundukları bilgisi mevcut.

Putin'in konuyla ilgi derecesini gösteren ve tahminimizi güçlendiren diğer bir husus şu: Rusya Devlet Başkanı'nın resmi heyetinde Tatneft'in Genel Müdürü Şafagat Tahautdinov da yer alıyor. Putin, Ankara'dan sonra gideceği İzmir'de Tataristan Cumhurbaşkanı Mintimer Şayminev ile birlikte fuarı ziyaret edecek. Ziyaret, Tataristan tarafından düzenleniyor. Bu bir "gövde gösterisi" sayılabilir. Bu ülkenin Türkiye Temsilcisi Ramil Mavlyutov, ikili görüşmelerde TÜPRAŞ sorununun ele alınacağına işaret ediyor.

Sorunun bağımsız yüksek idari yargı organı tarafından çözülmesi beklenirken, en üst siyasi düzeyde Efremov'un lehine karşılıklı bir mutabakata varılması, mümkün olabilir mi? (Çünkü, tarafların siyasi iradeleri bu noktada buluşuyor.) Şayet, mümkün olursa, bu, TÜPRAŞ'ın son derece tartışmalı özelleştirilme işleminin idari ve hukuki seyrini nasıl etkiler? Bu gibi sorular, ister istemez akla takılıveriyor!

Putin'in ziyareti de uyarıcı oldu; ama TÜPRAŞ'ın özelleştirilmesi konusunda sıkı bir mücadele veren Petrol-İş Sendikası'nın ziyaretle neredeyse eş zamanlı yayımladığı "TÜPRAŞ Gerçeği" adlı kitap da, sorunun hukuk boyutunu bir kez daha hatırlattı.