|
POAŞ
GERÇEĞİ -1
Tuncay Mollaveisoğlu
Akşam Gazetesi
15.10.2003
Artık önü kapandı
Petrol
Ofisi'nde devleti zarara uğratan Aydın Doğan başka devlet
ihalelerine giremeyecek. Çünkü özelleştirme yasalarına göre;
özelleştirme işlemlerini riske sokan, kamu zararına yol açan
şirketlerin ihalelere katılması yasak
İş-Doğan Ortaklığı, Petrol Ofisi'ni satın alırken kamuyu
defalarca zarara uğratmış, son olarak da borçlarını
ödeyemediğini söyleyerek, 271 trilyon liralık kamu
alacağının ertelenmesini istemişti. Doğan Grubu'nun borcu,
yine kamuyu zarara uğratan bir
yolla ve usulsüz bir uygulama ile 2007 yılına kadar
ertelendi.
POAŞ'ı nasıl satın aldı?
Petrol Ofisi ile ilgili her işlemde katmerli suç işleyen
Doğan Grubu, yolsuzluklarının mürekkebi kurumadan TÜPRAŞ
ihalesi ile ilgilenmeye başladı. Bu girişim akıllara POAŞ'ın
özelleştirilmesinde yaşanan vurgunları getirdi. POAŞ'ı
cebinden tek kuruş koymadan İş Bankası ile birlikte satın
alan Aydın Doğan'ın, TÜPRAŞ'a da yolsuzluk tarihine geçen
'kendi kendini ödeyen özelleştirme' yoluyla mı talip olacağı
konuşuluyor.
Borç çıkmazı içinde
Milyar dolarlık piyasa değeri olan TÜPRAŞ'ı almak isteyen
Doğan Grubu'nun, Petrol Ofisi'nden kaynaklanan 271 trilyon
liralık borcunu ödeyememesi gündeme bomba gibi düştü. Çünkü
uzun süredir borç çıkmazı içinde olduğu bilinen Doğan
Grubu'nun, bu borcunu 2007 yılına kadar 'ötelemesi', zor
durumda olduğunu itiraf etmesi olarak yorumlandı.
POAŞ'ı hortumladılar
Petrol-İş Uzmanı Ayfer Eğilmez, İş-Doğan Ortaklığı'nın
yasaları defalarca çiğnediğini, bir suç silsilesi halinde
Petrol Ofisi'ne sahip olduklarını söylüyor. Eğilmez, Doğan
Grubu'nun TÜPRAŞ'la ilgilenmesine ise ' bu kadarına pes'
yanıtını veriyor. Eğilmez;, 'Kamuyu zarara uğratan Doğan
Grubu'nun bundan sonra katılacağı kamu ihalelerinde baştan
elenmesi gerekir' diyor. Eğilmez, İş-Doğan'ın POAŞ'la
birleşerek borçlarını ödetmesi de büyük bir hortumlamadır
diyor. Çünkü zarar etmesi imkansız petrol ofisi bu hortumla
zarar eden ve vergisini ödeyemeyen bir şirket haline geldi.
90 milyon dolar 'faize teminat'
Doğan Grubu'nun 'borç ötelemesinde 90 milyon dolar ek
teminat verdik' açıklaması kamuoyunu yanlış bilgilendirmeye
yönelik. Çünkü İş-Doğan Ortaklığı, Özelleştirme İdaresi'ne
hala usulsuz olarak hisse senetlerini teminat olarak
gösteriyor. 90 milyon dolarlık teminat ise 2007 yılına
yayılan borcun faizinin teminatı.
Yolsuzluk Komisyonu'nda POAŞ
Bu görülmemiş özelleştirmeyi baştan sona mercek altına alan
Yolsuzlukları Araştırma Komisyonu, POAŞ raporunda, davaya
konu olan usulsüzlüğü ayrıntılarıyla anlatıyor.
Raporda Sermaye Piyasası Kurulu'nun (SPK), birleşme şartına
dikkat çekiliyor. SPK İş-Doğan A.Ş'den, teminatsız
kalabilecek alacaklar için her tür ve miktarda teminatın
derhal yerine getirileceği sözünü istiyor. Üstelik bu sözün
şirketlerin yönetim kurulu kararı ile verilmesini şart
koşuyor. Doğan Holding ve İş Bankası da POAŞ ile
birleşebilmek için her türlü teminatı vereceklerini garanti
ediyor. Yeterli teminat sağlayacakları garantisiyle POAŞ ile
birleşip, borçlarını POAŞ'ın karına yükleyen İş-Doğan A.Ş,
daha sonra verdiği sözü tutmuyor.
ÖİB sonucu bekliyor
Özelleştirme İdaresi, İş- Doğan'ın borçlarını sürpriz bir
şekilde ötelemeden önce, şirket aleyhine dava açmıştı. Bu
dava sürerken, borçların vadeye yayılmasına karar verildi.
İş-Doğan Ortaklığı , Özelleştirme İdaresi'nin (ÖİB)
itirazına rağmen Sermaye Piyasası Kurulu'nun 'olur'u ile
Petrol
Ofisi ile birleşmiş, devletin alacağı tehlikeye düştüğü için
de İdare, birleşmeye karşı dava açmıştı.
Yeterli teminat bulamadılar
Özelleştirme İdaresi, birleşmenin ardından POAŞ hisselerinin
teminat olarak verilmesini kabul etmedi. Çünkü piyasa
koşullarına göre hisse senetlerinin değeri sürekli
değişiklik gösteriyordu. İdare, İş-Doğan'dan söz verdikleri
gibi yeterli teminat vermelerini istedi. Ancak İş-Doğan
amacına ulaşmıştı. POAŞ'la birleşen şirket, İdare'ye başka
teminat vermeyeceklerini iletti. Bunun üzerine Özelleştirme
İdaresi birleşmeye karşı İstanbul Asliye Ticaret
Mahkemesi'nde dava açtı.
Hisse senetleri teminat olur mu
Yolsuzluk Komisyonu'nun, dönemin ÖYK yöneticileriyle ilgili
Meclis Soruşturması açılmasını istediği konulardan biri POAŞ
hissesinin satışında teminat olarak hisse senedinin
gösterilmesi olayı. Raporda 'Özelleştirme Uygulamalarında
Değer Tespit ve İhale Yönetmeliği'nin 'Teminat Olarak Kabul
Edilebilecek Değerler' maddesine dikkat çekiliyor. Maddeye
göre teminatlar;
'Tedavüldeki Türk Lirası, İdarece belirlenecek döviz cinsi,
Hazine Müsteşarlığı'nca İhale Mevzuatı ile ilgili olarak
belirlenen bankaların veya yetkili finans kuruluşlarının
vereceği, İdarece şartları belirlenecek teminat mektupları
ve devlet tahvilleri, teminat olarak kullanılması mümkün
olan Hazine Bonoları ve Hazine kefaletini haiz tahviller'
olabilir.
Oysa yüzde 25.8 oranındaki POAŞ hissesinin satışında bu
yönetmelik hükümleri çiğnendi. Hisse senetleri teminat
olarak kabul edildi. Yolsuzluk raporunda ' hisse senedi
rehninin teminat olarak kabulüyle usulsüz ve mevzuata aykırı
bir işlem yapılmıştır' deniliyor.
Kamunun alacağı tehlikede
Raporda hisse senetlerinin rehnedilmesinin kamunun alacağını
nasıl tehlikeye attığı da bir örnekle açıklanıyor.
05.06.2003 tarihinde ÖİB'nin faiz hariç anapara alacağı
271.2 trilyon lira iken, İdare lehine rehnedilmiş hisselerin
değerinin 261.5 trilyon lira olduğu vurgulanıyor. 30.06.2003
tarihinde ise aynı orandaki hisselerin değerinin 236.3
trilyon liraya düştüğü belirtiliyor.
Raporda İş-Doğan A.Ş'nin bu hisseler karşılığında toplam
borcunun 358.7 trilyon lira olduğu, mevcut teminatların ise
borcun yalnızca yüzde 66'sını karşıladığı vurgulanıyor. İşte
bu nedenle dönemin ÖYK sorumluları ile ilgili 'Meclis
Soruşturması' açılması isteniyor.
ÖYK suç işledi
Özelleştirme İdaresi'nin 'hisse senedi teminatı' ile ilgili
açtığı dava sürerken borç öteleme operasyonu
gerçekleştirildi.
ÖYK'nın kararı ile yapılan bu operasyonda suç işlendi. Çünkü
yasalara aykırı olarak İş-Doğan Ortaklığı hala hisse
senetlerini teminat gösteriyor.
'Öteleme' skandalı
Petrol Ofisi ihalesine İş Bankası ile ortak giren Doğan
Grubu'nun, 1.2 milyar doları nasıl ödeyeceği merak konusu
olmuştu. Çünkü bu parayı karşılayacak güçlerinin olmadığı
biliniyordu. Ancak plan kısa sürede anlaşıldı.
İş-Doğan, POAŞ'ın yüzde 51'ini borçlanarak alıp, bu borcu
yine POAŞ'ın üzerine yıktı. Yani ceplerinden tek kuruş
çıkmadan, satın aldıkları şirkete borçlarını ödetmeye
başladılar.
Daha sonra halka arz edilmesi gereken yüzde 25.8'lik POAŞ
hissesi de blok halde İş-Doğan'a satıldı. Üstelik teminat
mektubu almadan ve 3 yıl vade ile. Ancak Doğan Grubu'nu
rahatlatan tüm bu usulsüz yöntemlere rağmen, Aydın Doğan
borcunu ödeyemedi. Özelleştirme Yüksek Kurulu ise şok bir
kararla 271.3 trilyon liralık borcu 2007 yılına yaydı.
|