ÖİB gardını aldı sonucu bekliyor

Meliha Okur

Sabah / 18.10.2005

KİGEM ve Türk İş ortak bir çalışma yapıyor. Çalışma, bugüne kadar yapılan özelleştirmeler nasıl sonuç vermiş, özelleştirilen şirketlerin pazardaki durumları, üretim ve rekabet güçleri ne, bunları kapsıyor. 2006'da tamamlanacak.

KİGEM'i biliyorsunuz.
Açılımı "Kamu İşletmeciliği Geliştirme Merkezi." Kurucusu Mümtaz Soysal ile Korkut Boratav. KİGEM hem piyasanın hem Özelleştirme İdaresi'nin korkulu rüyası. Çünkü özelleştirme yolculuğunda "ulusalcı" çizgi izliyor, Başbakan Erdoğan'ın ifadesiyle KİGEM "sermaye ırkçılığı" yapıyor(!)

Kamu yararı

Yazıya niye KİGEM'le başladık? Geçen haftadan bu yana piyasa, Türk Telekom'la ilgili olarak Danıştay'ın vereceği kararı bekliyor. Sonuçta KİGEM Telekom'u Danıştay'a taşıyan ana yapı. Ve KİGEM'in Telekom imtiyaz sözleşmesiyle ilgili başlattığı "kamu yararı" konusu hukuki sürecin en önemli boyutu. 9 Temmuz'daki "Bu sevda bitmez" başlıklı yazımda, Türk Telekom'da ekimin ve Danıştay sürecinin belirleyici olduğuna dikkat çekmiştik. Süreç, Telekom'un Danıştay ayağının son derece hassas olduğunu gösteriyordu. Ve süreç ister istemez yargı ile iktidarın hesaplaşması anlamını taşıyordu.

Hatırlatalım. Danıştay iki önemli karar verecek. Birinci karar, tek tek 18 kurumun açtığı ancak Danıştay 13. Daire'nin birleştirdiği Türk Telekom'un satışının iptali davası. Ve davanın özü "kamu yararı" konusuna odaklı.
Davayı kimlerin açtığına gelince, başta Haber İş Sendikası, yanında 4 memur sendikası, Kuvayi Milliye Vakfı ile tüketici dernekleri, meslek odaları ve vatandaşlar...

Özelleştirme İdaresi, bu davayla ilgili iyi bir sav unma yapmak için yasal ek süresini sonuna kadar kullandı. Ve iki hafta önce süre bitimine bir gün kala savunmasını verdi. Özelleştirme İdaresi'nin savunmasında dikatimizi çeken nokta aynen şöyle; "Ulusal bağımsızlık, milli güvenlik, kamu yararı konusunda imtiyaz sözleşmesinde yapılması gereken her şey yapıldı..."

Bu yaklaşım Danıştay'dan beklediğimiz ikinci önemli karar için de bir gösterge. Danıştay imtiyaz sözleşmesiyle ilgili "görüş" bildirecek. Biliyorsunuz, 1999'a kadar Danıştay, imtiyaz sözleşmeleriyle ilgili görüş bildirmiyor, onay veriyordu.

1999'da Anayasa'da yapılan 3 maddelik değişiklikle 1982 Anayasası'nda yer alan devletçiliğin karşısına özelleştirme yerleştirildi ve "Danıştay en geç iki ay içinde imtiyaz sözleşmeleriyle ilgili görüşünü bildirir" denildi.

Altın hisse

Anayasa değişikliğinin ardından 2000'de 4502 Sayılı Yasa arkasından da 4673 Sayılı Telekom Yasası çıktı. Türk Telekom kamu şirketi olduğu 2001'de 25 yıllık bir görev sözleşmesi imzaladı. Bunun 4 yılı bitti, geriye 21 yıl kaldı. Telekom sektöründe kamu tekeli de kalktı, pazarda serbest dönem başladı.

İşte Telekom'da özelleştirme nedeniyle görev sözleşmesi imtiyaz sözleşmesine dönecek. Burayı alan özel şirketin kamu şirketinin sahip olduğu imtiyazları kullanma biçimi önem taşıyor. Denetim en önemli konu. Bu nedenle olacak ki Telekom'da altın hissenin süresi 5 yıl olarak belirlendi. Ve 6 aylık periyodlarla bilgiler Özelleştirme İdaresi'ne bildirilecek. Ama önce Danıştay kararı verecek. Görünen o ki hep birlikte hafta ortasında durumu göreceğiz.