ILO 190 "İş Yaşamında Şiddet ve Tacizi Önlemeye Dair Sözleşme" Onaylandı

100. YILINDA ILO'DAN

ŞİDDET VE TACİZE KARŞI

YENİ STANDART

İş yaşamında ve toplumsal alanda kadınlarla erkekler arasındaki eşitsizliğin en büyük çıktılarından birisi olarak karşımıza çıkan şiddet ve cinsel taciz kadınların hayatını olumsuz etkilemeye devam ediyor. Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) yüzüncü yılında, İsviçre'nin Cenevre kentinde gerçekleştirilen Uluslararası Çalışma Konferansı'nın 10-21 Haziran 2019 tarihleri 108. oturumunda 190 No'lu ILO "İş Yaşamında Şiddet ve Tacizi Önlemeye Dair Sözleşme" 439 kabul, 7 red ve 30 çekimser oyla kabul edildi.

Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin iş yaşamındaki yansımalarından birisi işyerinde şiddet (sözlü, fiziksel, ekonomik veya psikolojik şiddet) ve cinsel taciz. Son yıllarda bilinçli bir şekilde yürütülen mücadele ve davalar, şiddet ve taciz karşıtı kampanyalar sayesinde işyerinde şiddet ve taciz konusu uluslararası sendikaların, federasyonların ve sivil toplum örgütlerinin uğraşlarıyla iş dünyasının ve uluslararası kurumların gündeminde. Uluslararası Çalışma Örgütü'nün 2015'ten beri yürüttüğü ve Küresel sendika IndustriALL'in de başından beri içinde yer aldığı, sadece kadınları değil, tüm çalışanları şiddet ve cinsel tacize karşı korumayı amaçlayan uluslararası sözleşme çalışması sonucuna ulaştı.

Uluslararası Çalışma Örgütü'nün (ILO) 100. yılında 10-21 Haziran 2019 tarihlerinde Cenevre’de 108. oturumu düzenlenen ve 187 üye devletinden hükümetleri, işçileri ve işverenleri temsil eden 5700'ü aşkın delegenin katıldığı Uluslararası Çalışma Konferansı’nda “İşyerinde Şiddet ve Tacizle Mücadele” konusunda ilk küresel sözleşme (No: 190) ve tavsiye kararı (No: 203) kabul edildi. Sözleşmeler hukuken bağlayıcı uluslararası belgeler iken, tavsiye kararı sadece tavsiye ve rehberlik niteliğinde.

21 Haziran 2019 tarihinde kararlaştırılan sözleşme, işyerinde şiddet ve tacize ilişkin belirleyici standartların yerine getirilmesini öngörüyor. Sözleşme 439 kabul, 7 red ve 30 çekimser oyla; tavsiye kararı 397 kabul, 12 red ve 44 çekimser oyla kabul edildi. Sözleşme, iki üye devletin onaylamasından 12 ay sonra yürürlüğe girecek

ILO 190 İŞ YAŞAMINDA ŞİDDET VE TACİZİ ÖNLEMEYE DAİR SÖZLEŞME'nin birinci maddesi, şiddet ve tacizin tanımını yapıyor. Toplam 20 maddeden oluşan sözleşmenin ilk maddesinde, şiddet ve taciz, fiziksel, psikolojik, cinsel veya ekonomik zarara yol açabilecek veya zarar verme ihtimali bulunan; kabul edilemez tekil veya sürekli davranış, uygulama veya tehdit olarak tanımlanıyor.

Sözleşmeye göre, çalışma yaşamında şiddet ve taciz insan hakları ihlâli ve fırsat eşitliğine yönelik bir tehdit olarak kabul ediliyor. Hiçbir şekilde bu tür davranışların kabul edilemeyeceği ve insana yakışır işle bağdaşmayacağından hareketle üye devletlere "şiddete sıfır tolerans ortamı" yaratılması konusundaki sorumlulukları hatırlatılıyor.

Yeni uluslararası çalışma standardı, çalışanların iş sözleşmelerinden kaynaklanan statülerine bakılmaksızın, çalışanları korumayı amaçlıyor ve eğitimdeki kişileri, stajyer ve çırakları, istihdamı sonlandırılan işçileri, gönüllüleri, iş arayanları ve iş başvurusunda bulunanları da kapsıyor.

Standart; işyerinde, işçiye ödeme yapılan, işçinin dinlendiği veya yemek molası verdiği veya sağlık, yıkama veya değiştirme imkânlarını kullandığı yerlerde; işle ilgili gezi, seyahat, eğitim, etkinlik veya sosyal faaliyetler sırasında; işle ilgili iletişimde (bilgi ve iletişim teknolojileri dahil); işveren tarafından sağlanan konaklamada; ve işe gidiş-gelişte meydana gelen şiddet ve tacizi kapsıyor. Ayrıca, şiddet ve tacizin üçüncü tarafları da içerebileceği kabul ediliyor.

Sözleşme, çalışma hayatının yanısıra ev içi şiddete de vurgu yapıyor. Ev içi şiddetin istihdamı ve üretkenliği etkilediği, bu nedenle işyerinde şiddet kadar ev işi şiddet konusunda da önlemler alınması gerektiği hatırlatılıyor.