1O.İDARE MAHKEMESİ

ESAS NO :2004/293

KARAR NO :2004/1192

D A V A C I : Petrol İş Sendikası

V E K İ L İ : Av. Gökhan Candoğan

Tarlabaşı Bulvarı Al Hatun Sok. No:27/3

Tepebaşı Beyoğlu / İSTANBUL

KARSI TARAF (DAVALI) : Özelleştirme İdaresi Başkanlığı-ANKARA

V E K İ L İ : Av. Aykut Bakırcı (Aynı yerde)

DAVANIN ÖZETİ : Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş’deki (TÜPRAŞ) % 65.76 oranındaki kamu payının blok olarak satışına ilişkin ihaleyi sonuçlandıran 13.1.2004 tarihli ihale komisyonu kararının; ihale şartnamesine aykırı olarak tekliflerin verilmesinden sonra ortak girişim grubuna bir şirketin katılmasına olanak sağlandığı, Efremov şirketinin 24.10.2003 tarihinde verdiği teklif mektubunda yer almayan Zorlu Grubunun da % 50 oranında ortak olduğu, bu durumun İhale Şartnamesinin 8/B bendinin ikinci paragrafına aykırı bulunduğu, ihalenin sonuçlanmasından bir gün önce 12.1.2004 tarihinde basına yapılan açıklama ile Zorlu grubunun ihaleye dahil edildiğinin ifade edildiği, ihale komisyonunun ihaleyi açık arttırma ile sonuçlandırmayarak teklifin düşük kalmasına neden ve kamu zararının doğmasına neden olduğu, 13.1.2004 tarihli İhalede komisyon başkanı Hasan Köktaş tarafından ihale öncesi yapılan açıklamada kapalı zarfla teklifler alındıktan sonra revize tekliflerin alınabileceğinin bildirildiği halde açık artırmaya gidilmeden ihalenin sonuçlandırıldığı, idarenin takdir hakkını kullanırken TÜPRAŞ hisselerinin en yüksek bedelden satılmasını gözetmek zorunda olduğu, ihaleyi kazanan Efremov şirketinin ticaret sicil dosyasında yapılan inceleme sonunda şirketin hissedarı olan diğer ortağın Virgin Adalarında kara para aklamak için kurulan şirketlerin bulunduğu bir yerde ve bir tabela şirketi olduğu, TÜPRAŞ ihalesini kazanan Efremov Şirketinin Çek Cumhuriyetinde özelleştirilmesi söz konusu olan Unipetrol Şirketine de teklif verdiği, ancak finansal açıdan yeterli bulunmaması nedeniyle ihale sürecinden de elendiği, uluslararası kredi değerlendirme kuruluşu Fitch’in ihalenin onaylanması halinde TÜPRAŞ’ın kredi notunun düşürülebileceğini açıkladığı ileri sürülerek iptali istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Dava konusu işlemin kesin ve yürütülmesi zorunlu bir işlem niteliğinde olmadığı, Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararının iptali istemiyle açılan davanın Ankara 1. İdare Mahkemesinde derdest olduğu, ihale işlemlerinin 4046 sayılı Yasa ve ihale şartnamesine uygun olarak gerçekleştirildiği, ihaleye iki teklif sahibinin katıldığı, Efremov Kautschuk GMBH şirketinin ortak girişim grubu olarak değil limited şirket olarak kendi adına teklif verdiği, Zorlu Grubunun bu şirkete ortak olduğuna ilişkin İhale Komisyonuna intikal etmiş bir başvurunun bulunmadığı ancak ihaleyi kazanan Efremov Kautschuk GMBH şirketinin Zorlu grubu ile yeni bir şirket kurarak kurulacak bu şirketle hisse satış sözleşmesinin imzalanmasını talep etmesi durumunda İhale Şartnamesinin 18. maddesi uyarınca en az % 51 ‘ini , Efremov Kautschuk GMBH şirketinin oluşturacağı bir anonim şirket kurulacağı, açık artırma yapılıp yapılmamasının 4046 sayılı Yasa uyarınca İhale Komisyonu tarafından gerekli görüldüğü takdirde mümkün olduğu, TUPRAŞ ihalesine iki teklif sahibi katılmış olduğundan, açık artırma yapılması halinde rekabet ortamının oluşmasına engel teşkil edeceği ve ayrıca yabancı yatırımcıların özelleştirme ihalelerine kendi şirketlerini temsilen Yönetim Kurullarından belli bir fiyat aralığı için almış oldukları yetki ile katıldıklarından dolayı açık artırma yapılması durumunda aldıkları yetki limiti üzerindeki her artırım sonucunda yeniden yetki almak zorunda kalacaklarından bahisle açık artırma usulünün uygulanmasının fiilen mümkün olmayacağı dikkate alınarak ihalenin açık artırma suretiyle sonuçlandırılmadığı, ortada varsayıma dayalı bir zarardan bahsedildiği, ihaleye katılan teklif sahipleri ile ilgili olarak gerekli inceleme ve değerlendirmelerde bulunulduğu, ihaleye katılmak için verilmesi gereken tüm belgelerin Efremov Kautschuk GMBH şirketi tarafından idareye verildiği, ihaleyi alan şirketin Almanya’da mukim bir şirket olduğu, Efremov Kautschuk GMBH şirketinin % 51’inin ESRE’ye, % 49’unun ise Renix Finace Corp. ait bulunduğu, bu şirketin dünya çapında bir finans ve danışmanlık şirketi olduğu, ESRE şirketinin % 71.9’ununda Tatneft şirketi tarafından kontrol edildiği belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmuştur.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Hüküm veren Ankara 10. İdare Mahkemesince, dava konusu işlemin, kesin ve yürütülmesi zorunlu bir idari işlem niteliğinde olduğu görüldüğünden, davalı idarenin bu yöndeki itirazına itibar edilmeyerek işin gereği görüşüldü:

Dava, Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş’deki (TÜPRAŞ) % 65.76 oranındaki kamu payının blok olarak satışına ilişkin ihaleyi sonuçlandıran 13.01.2004 tarihli ihale komisyonu kararının iptali istemiyle açılmıştır.

4046 sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 18/C maddesinde, bu maddenin (A) bendinde yer alan özelleştirme yöntemlerinin uygulanmasına ilişkin ihalelerin, kapalı teklif, pazarlık, açık artırma ve belli istekliler arasında kapalı teklif usulü ile yapılabileceği belirtilmiş, aynı Yasa maddesinin (c) alt bendinde de, “Kapalı Teklif Usulünde, tekliflerin yazılı olarak alınacağı, teklif mektubunun bir zarfa konulup kapatılacağı, teklif mektuplarının istekli tarafından imzalanması ve bu mektuplarda şartname ve eklerinin tamamen okunup kabul edildiğinin belirtilmesi gerektiği, teklif edilen fiyatın rakam ve yazı ile açık olarak yazılmasının zorunlu olduğu, bunlardan herhangi birine uygun olmayan veya üzerinde kazıntı, silinti veya düzeltme bulunan tekliflerin reddolunarak hiç yapılmamış sayılacağı ve Şartnameye uymayan veya başka şartlar taşıyan teklif mektuplarının ise kabul edilmeyeceği hükmüne yer verilmiştir

Dosyanın incelenmesinden, TÜPRAŞ ‘ın Kamu Ortaklığı İdaresi Başkanlığının 10.7.1990 gün ve 90/3 sayılı kararı ile özelleştirme kapsamına alındığı ve özelleştirme stratejisini belirleyen 3.7.1995 gün ve 95/50 sayılı ve 12.10.1999 gün ve 99/68 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararları çerçevesinde sermayesinde bulunan % 65.76 oranındaki kamu payının blok olarak “satış” yöntemiyle özelleştirilebilmesi için 7.6.2003 tarihinde ihaleye çıkarıldığı, bu ihaleye ilişkin koşulların 7.6.2003 tarihli İhale Şartnamesi ile belirlendiği, söz konusu ihaleye Efremov Kautschuk GMBH şirketi ile Anadolu Ortak Girişim Grubunun katılarak teklif verdiği ve ihale komisyonu tarafından teklif sahipleri ile yapılan pazarlık görüşmeleri sonucunda en yüksek bedeli veren Efremov Kautschuk GMBH şirketine 1.302.000.000 ABD Doları karşılığında satıldığı ve bu satışa ilişkin ihaleyi sonuçlandıran 13.1.2004 günlü ihale komisyonu kararının iptali istemiyle dava açıldığı anlaşılmaktadır.

İncelenen davada, TÜPRAŞ’ın sermayesinde bulunan % 65.76 oranındaki A Grubu kamu payının blok olarak “satış” yöntemiyle özelleştirilmesi için “pazarlık usulü” ile yapılacak ihaleye kapalı zarf içerisinde teklif almak suretiyle başlanmış, ihaleye katılan Efremov Kautschuk GMBH şirketine ait 24.10.2003 tarihli teklif mektubunda, peşin ödenmek üzere 600.000.000 ABD Doları, Anadolu Ortak Girişim Grubuna ait 23.10.2003 tarihli teklif mektubunda ise % 50’ si hisse satış sözleşmesinin imza tarihinde peşin, kalan kısmı da 7.6.2003 tarihli İhale Şartnamesinin 12. maddesinde belirlenen koşullar çerçevesinde vadeli olmak üzere 906.224.944 ABD Doları olarak teklif verilmiş, daha sonra teklif sahipleri ile ayrı ayrı yapılan pazarlık görüşmeleri sonucunda, söz konusu ihale bedeli, Efremov Kautschuk GMBH şirketi tarafından 1.010.000.000 ABD Doları, Anadolu Ortak Girişim Grubu tarafından da 1.006.000.000 ABD olarak revize edilmiş ve ihale komisyonu tarafından yapılan 13.1.2004 tarihli nihai pazarlık görüşmesi de kapalı zarf içinde nihai teklif almak suretiyle sonuçlandırılarak en yüksek bedeli veren Efremov Kautschuk GMBH şirketine 1.302.000.000 ABD Doları satış bedeli ile ihale edilmiştir.

TÜPRAŞ’ın sermayesinde bulunan kamu payının blok olarak “satış” yöntemiyle özelleştirilmesi için yapılacak ihaleye ilişkin koşullar, 4046 sayılı Yasa hükümleri çerçevesinde davalı idarece hazırlanan 7.6.2003 tarihli İhale Şartnamesi ile tespit edilmiş, Şartnamenin “Tekliflerin Hazırlanması” başlıklı 5. maddesinde, verilecek tekliflerin hangi belgeleri ve hangi şartları taşıması gerektiği belirlendikten sonra tekliflerin süresiz ve şartsız olacağı düzenlenmiş, aynı Şartnamenin 6. maddesinde de, ilan metni ve işbu İhale Şartnamesinde belirtilen hususlara uygun olmayan tekliflerin değerlendirmeye alınmayacağı kuralı getirilmiştir.

Pazarlık Usulü ile yapılacak TÜPRAŞ ihalesine, kapalı zarf içerisinde teklif almak suretiyle başlanmış, ihaleye katılan Anadolu Ortak Girişim Grubuna ait 23.10.2003 tarihli teklif mektubunda % 50’si hisse satış sözleşmesinin imza tarihinde peşin, kalan kısmı da 7.6.2003 tarihli İhale Şartnamesinin 12. maddesinde belirlenen koşullar çerçevesinde vadeli olmak üzere 906.224.944 ABD Doları olarak teklif verilmiş, Efremov Kautschuk GMBH şirketine ait 24.10.2003 tarihli teklif mektubunda ise, söz konusu ihaleyi kazanmaları halinde, hisse satış sözleşmesinin imzalanacağı tarihte 600.000.000 ABD Dolarının peşin olarak yatırılacağı kabul edilmiş, ancak bu fiyatı tespit ederken aşağıda belirtilen varsayımları da kabul ettikleri belirtilmek suretiyle bu varsayımlar “(i) Karın ihale şartnamesinde öngörülen şekilde dağıtılmasından sonra Tüpraş’ın hisse satış sözleşmesinin tamamlanma tarihinde nakitsiz ve borçsuz olarak satın alınacağı, (ii) Taslak Petrol Piyasası Kanununun Bakanlar Kurulu tarafından TBMM’ye sunulmuş olduğu şekli ile yasalaşacağı” şeklinde sıralanmıştır.

Öte yandan, yine anılan teklif mektubunda, kısa listeye dahil edilmeleri halinde de teklif ettikleri fiyatı, (i) muhtemelen 24.10.2003 tarihi itibariyle bir teklif sunmamış taraflar ile İdare’nin de onaylayacağı bir konsorsiyum oluşturulması, (ii) diğer hususlar yanında çevre, izin ve lisans konularına ilişkin ve sonuçlarının tarafımızı tatmin edeceği ilave bir inceleme yapılması, (iii) TÜPRAŞ’a ilişkin çeşitli beyan ve tekeffülerin verildiği bir satış sözleşmesinin imzalanması, (iv) TUPRAŞ ile Anonim Şirket’in, TÜPRAŞ’ın tüm azınlık hisselerinin alınması zorunluluğu olmadan birleşebileceğine dair ilgili makamlardan makul düzeyde bir güvence temin edilmesi koşullarından herhangi birinin gerçekleşmesi halinde iyileştirebileceklerine ilişkin kurallar yer almıştır.

Yukarıda açıklaması yer alan Efremov Kautschuk GMBH şirketine ait 24.10.2003 tarihli teklif mektubunda görüleceği üzere, ihaleyi kazanmaları halinde teklif edilen bedelin peşin olarak yatırılacağı kabul edilmiş ve bu bedel, gerçekleşip gerçekleşmeyeceği belli olmayan iki varsayımın kabulü koşuluna bağlanmış ve hatta Taslak Petrol Piyasası Kanununun TBMM’ye sunulmuş olduğu şekli ile yasalaşacağı da belirtilmek suretiyle TBMM’nin iradesine bağlı bir konu şart olarak ileri sürülmüş olup, bunların bilgi notu ve teklifle ilgili açıklama niteliği taşımadığı açıktır.

24.10.2003 tarihli teklif mektubunda yine dört bent halinde yazılı konulardan bu kez “herhangi birinin” gerçekleşmesi halinde verilecek teklifin iyileştirilebileceği belirtilerek yapılacak pazarlık görüşmeleri de şarta bağlanmıştır.

Oysa, gerek 4046 sayılı Yasanın ihale usullerini düzenleyen hükümlerinde ve gerekse 07.06.2003 tarihli İhale Şartnamesi hükümlerinde ihaleye katılanlar tarafından verilecek tekliflerin şartsız olacağı ve Şartnameye uymayan veya başka şartlar taşıyan teklif mektuplarının ise kabul edilmeyeceği açıkça düzenlenmiştir.

Dava konusu olayda ise, Eftemov Kautschuk GMBH şirketine ait 24.10.2003 tarihli teklif mektubu, adı geçen şirket tarafından belirlenmiş varsayımların gerçekleşmesine dayalı olarak verildiğinden İhale Şartnamesi hükümlerine aykırı Olduğu halde değerlendirmeye alındığı, pazarlık görüşmelerine geçildiği ve bu aykırılığın, adı geçen şirket ile pazarlık görüşmelerine başlandıktan sonra düzenlenen 19.11.2003 günlü Görüşme Tutanağında da belirtildiği üzere, teklif mektubunda yer alan varsayımların mahiyeti İhale Komisyonu tarafından yeniden sorulmak ve adı geçen şirket tarafından teklifini kayıtsız ve şartsız verdiğine ilişkin olarak sonradan bir taahhütname alınmak suretiyle giderilmeye ve baştan itibaren İhale Şartnamesine aykırı olan teklif mektubuna hukuki geçerlik kazandırılmaya çalışıldığı da anlaşılmaktadır.

Bu durumda, ihaleye katılanlar tarafından verilecek tekliflerin şartsız olacağı ve şartnameye uygun olmayan tekliflerin değerlendirmeye alınmayacağı açıkça düzenlenmesine karşın, Efremov Kautschuk GMBH şirketine ait 24.10.2003 tarihli teklif mektubunun, adı geçen şirket tarafından belirlenmiş varsayımların gerçekleşmesine dayalı olarak verildiği halde değerlendirmeye alındığı görüldüğünden, dava konusu ihale komisyonu kararında 4046 sayılı Yasa ile belirlenen ilkelere ve 7.6.2003 tarihli İhale Şartnamesinin 5. ve 6. maddesi hükmüne açıkça aykırılık bulunmaktadır.

4046 sayılı Özelleştirme Uygulamalarının Düzenlenmesine ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 18/C maddesinin (c) alt bendinde ise, özelleştirme yöntemlerinde uygulanabilecek ihale usullerinden Pazarlık Usulü tanımlanmış ve bu ihale usulünün uygulanması halinde ihalelere birden fazla teklif sahibinden kapalı zarf içerisinde teklif almak şartıyla başlanabileceği ve teklif sahipleri ile birden fazla pazarlık görüşmesi yapılabileceği belirtildikten sonra İhale Komisyonunca gerekli görüldüğü takdirde ihalenin, pazarlık görüşmesine devam edilen teklif sahiplerinin katılımı ile açık artırma suretiyle sonuçlandırılabileceği, bu hususun ilanda ve/veya şartnamede belirtileceği hükmüne yer verilmiştir

7.6.2003 tarihli TÜPRAŞ İhale Şartnamesinin “İhale Usulü” başlıklı 7. maddesinde de, yukarıda açıklaması yer alan 4046 sayılı Yasanın 18. maddesi hükmüne paralel bir düzenleme getirilerek TÜPRAŞ ihalesinin, kapalı zarfla teklif alınmasını müteakip görüşmeler yapmak suretiyle pazarlık usulüyle gerçekleştirileceği ve yine Komisyonca gerekli görüldüğü takdirde ihalenin, pazarlık görüşmesine devam edilen teklif sahiplerinin katılımı ile açık artırma suretiyle sonuçlandırılabileceği kuralı getirilmiştir.

Yukarıda açıklanan 4046 sayılı Yasa ve Şartname hükümleri ile pazarlık usulü ile yapılan ihalelerde, İhale Komisyonunca gerekli görüldüğü takdirde ihalenin pazarlık görüşmesine devam edilen teklif sahiplerinin katılımı ile açık artırma suretiyle sonuçlandırılabileceği belirtilerek söz konusu ihalenin açık artırma suretiyle sonuçlandırılıp sonuçlandırılmayacağı konusunda, İhale Komisyonuna takdir yetkisi verildiği görülmekte ise de, bu yetkinin mutlak ve sınırsız olmadığı ve idarelerin tüm eylem ve işlemlerinde ve özellikle takdirine bırakılan konularda kamu yararını gözeterek işlem tesis etmesi gerektiği tartışmasızdır.

Pazarlık Usulü ile yapılacak TÜPRAŞ ihalesine, kapalı zarf içerisinde teklif almak suretiyle başlanmış, pazarlık görüşmeleri sonucunda ihaleye katılan Anadolu Ortak Girişim Grubu ile Efremov Kautschuk GMBH şirketi tarafından verilen teklifler revize edilmiş ve ihale komisyonu tarafından yapılan 13.01.2004 tarihli nihai pazarlık görüşmesi de kapalı zarf içinde nihai teklif almak suretiyle sonuçlandırılarak ihale komisyonu tarafından açık artırmaya gidilmeksizin en yüksek bedeli veren Efremov Kautschuk GMBH şirketine ihale edilmiştir.

Dayalı idare tarafından, 22.03.2004 tarihli savunma dilekçesinde, TÜPRAŞ ihalesine iki teklif sahibi katılmış olduğundan, açık artırma yapılması halinde rekabet ortamının oluşmasına engel teşkil edeceği ve ayrıca yabancı yatırımcıların özelleştirme ihalelerine kendi şirketlerini temsilen Yönetim Kurullarından belli bir fiyat aralığı için almış oldukları yetki ile katıldıklarından dolayı açık artırma yapılması durumunda aldıkları yetki limiti üzerindeki her artırım sonucunda yeniden yetki almak zorunda kalacaklarından bahisle açık artırma usulünün uygulanmasının fiilen mümkün olmayacağı dikkate alınarak ihalenin açık artırma suretiyle sonuçlandırılmadığı belirtilmiştir.

Ancak İdarelerin, özelleştirme amacıyla yapacakları ihaleleri, Anayasa ve 4046 sayılı Yasa hükümleri ile belirlenen yetki çerçevesinde, ihaleye katılacak olan şirketlerin belli bir fiyat aralığı için aldıkları yetki limitlerine ve durumlarına göre değil, koşulları bizzat idare tarafından belirlenmiş şekilde ve ihale yoluyla özelleştirilecek kamu varlığının en yüksek bedel ile satışını sağlamak amacıyla kamu yararı ve ülke çıkarlarını gözeterek gerçekleştirmesi gerekmektedir.

Bu nedenle, TÜPRAŞ ihalesine katılan şirketler ile yapılan pazarlık görüşmelerinde, özelleştirilecek kamu varlığının açık artırma yoluna da gidilerek ihalesi mümkün iken, nihai teklif almak suretiyle sonuçlandırıldığı ve idarelerin özelleştirme işlemlerinde kamu kaynaklarının en verimli biçimde kullanılması ilkesi gözetilmeksizin işlem tesis edildiği ve açık artırma usulü uygulanması konusunda İhale Komisyonuna tanınan takdir yetkisinin kamu yararına aykırı olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır.

Öte yandan, ihaleye katılan Anadolu Ortak Girişim Grubuna ait 23.10.2003 tarihli ilk teklif mektubunda, % 50’si hisse satış sözleşmesinin imza tarihinde peşin, kalan kısmı da 07.06.2003 tarihli İhale Şartnamesinin 12. maddesinde belirlenen koşullar çerçevesinde vadeli olmak üzere 906.224.944 ABD Doları olarak teklif verilmiş, Efremov Kautschuk GMBH şirketine ait 24.10.2003 tarihli teklif mektubunda da, söz konusu ihaleyi kazanmaları halinde, hisse satış sözleşmesinin imzalanacağı tarihte 600.000.000 ABD Dolarının peşin olarak yatırılacağı kabul edilmiş ise de, ihalenin, pazarlık görüşmelerini takiben kapalı zarf içinde nihai teklif almak suretiyle sonuçlandırıldığı ve dosya içinde mevcut bu nihai tekliflerdeki satış bedellerinin de peşin mi yoksa vadeli mi olduğuna ilişkin bir açıklama getirilmediği 13. 01.2004 tarihli İhale Komisyonu Kararında da yalnızca en yüksek teklifi veren Efremov Kautschuk GMBH şirketi’ne ihale şartnamesi çerçevesinde satılmasına karar verildiği görülmektedir.

İhale suretiyle yapılacak özelleştirme işlemlerinde ihale bedelinin, peşin mi yoksa vadeli mi ödeneceği hususunun hiçbir tereddüde yer vermeyecek biçimde olması, ihale işlemlerindeki “açıklık” ilkesinin gereğidir.

13.1.2004 tarihli nihai teklif mektuplarında da ihaleye teklif verenler tarafından yalnızca ödenecek bedel gösterilmiş ve ödemenin peşin veya vadeli olup olmadığı belirtilmemiş bulunduğundan, ihale komisyonu kararının bu yönüyle de eksik ve ihale işlemlerindeki açıklık ilkesinden yoksun olduğu ortadadır.

Kamu varlıklarının özelleştirilmesine ilişkin ihalelerde, kamu yararını gerçekleştirilebilmek amacıyla gerekli rekabet ortamının sağlanması da esastır.

TÜPRAŞ ‘ndeki % 65.76 oranındaki kamu payının blok olarak satışına ilişkin ihaleye yalnızca iki teklif sahibinin katıldığı dikkate alınacak olursa, gerekli rekabet ortamını sağlayacak bir çoğunluğun olmadığı da görülmektedir.

Nitekim, davalı idarenin 22.03.2004 tarihli savunma dilekçesinde, her iki teklif sahibinden kapalı zarf içerisinde alınan son tekliflerin, ihaleye iki teklif sahibi katılmış olduğundan, açık artırma yapılması durumunda rekabet ortamı oluşumuna engel teşkil edeceği belirtilmek suretiyle gerekli rekabet ortamının sağlanmadığı da ortaya konulmuştur.

Öte yandan, 07.06.2003 tarihli İhale Şartnamesinin 9. maddesinin (i) bendinde, teklif sahibinin tüzel kişi olması halinde geçmiş ve mevcut faaliyetleri ile son üç aya ilişkin denetlenmiş mali tablolar ve son üç mali yıla ait (tercihen uluslararası denetim kuruluşlarınca Uluslararası Muhasebe Standartları prensiplerine göre hazırlanmış) denetlenmiş mali tablolar da dahil olmak üzere mali bilgiler ile ilgili açıklamalar “İhaleye Katılabilmek İçin Verilmesi Gereken Belgeler” arasında sayılmıştır.

İhaleye katılan Efremov Kautschuk GMBH şirketinin ortaklık yapısı incelendiğinde; % 49 hissesinin Renix Finance Corporation’a, % 51 hissenin Efremov Synthetic Rubbe Enterprise (ESRE) ye ait bulunduğu, ESRE’nin sermayesinin % 71.9’una TATNEFT’in sahip olduğu, TATNEFT’in ortaklık yapısının da, % 17,99 yabancı yatırımcılar, % 42,96 Rus yatırımcılar, % 32,31 Tataristan Hükümeti, % 7,74 şirket çalışanları şeklinde olduğu görülmektedir.

Dava konusu ihaleye Efremov Kautschuk GMBH şirketi katılarak teklif vermiş ise de, işlem dosyasına yalnızca TATNEFT’e (ESRE’nin sermayesinin % 71.9 una sahip olan) ilişkin belgelerin ibraz edildiği, dolayısıyla TATNEFT’e ait belgelerin ihaleye katılan Efremov Kautschuk GMBH şirketinin ciro, kapasite, üretim, sermaye ve mali yapısını ortaya koymadığı gibi, mevcut mali bilgilerin de yeterli ve güncel olmadığı, son üç aya ilişkin denetlenmiş mali tabloların ibraz edilmediği ve bu durumun adı geçen şirket tarafından idareye hitaben verilmiş 22.10.2003 tarihli yazıda da belirtildiği görülmektedir.

Bunun yanı sıra, gerek Efremov şirketinin % 49 hissesine sahip bulunan Renix Finance Corporation’a ve gerekse TATNEFT’in ortaklık yapısı içinde yer alan diğer hissedarlara da açıklık getirilmediği, bu payların maliki olan teşebbüslerin gösterilmediği ve özetle İhale Şartnamesinin 9. maddesine aykırı olarak ihaleye katılmak için ibrazı gereken bilgi ve belgeler eksik ve yetersiz olduğu halde gerekli araştırma yapılmadan ihale sürecinin başlatıldığı anlaşılmaktadır.

Sonuç olarak, Türkiye Petrol Rafinerileri A.Ş’deki (TÜPRAŞ) % 65.76 oranındaki kamu payının blok olarak satışına ilişkin ihaleyi sonuçlandıran 13.01.2004 tarihli ihale komisyonu kararı, 4046 sayılı Yasaya, 07.06.2003 tarihli İhale Şartnamesi hükümlerine, hukuka ve kamu yararına aykırı bulunmaktadır.

Açıklanan nedenlerle, dava konusu işlemin iptaline, aşağıda dökümü gösterilen 55.600.000-TL yargılama gideri ile A.A.Ü.T uyarınca davacı vekili için takdir olunan 200.000.000- TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine, artan posta ücretinin isteği halinde davacıya iadesine, kararın tebliğini izleyen tarihten itibaren 30 gün içinde Danıştay’da temyiz yolu açık olmak üzere, 02.06.2004 gününde oybirliği ile karar verildi.

BAŞKAN ÜYE ÜYE

ŞEBNEM ÖZTÜRK BERRİN KARINCA ABDULLAH ARTUNÇ

27878 32818 33778

YARG1LAMA GİDERİ :

Başvuru Harcı : 10.100.000.-TL

Karar Harcı : 10.100.000.-TL

Vekalet Harcı : 1.800.000.-TL

YD Harcı : 16.400.000.-TL

Posta Gideri : 17.200.000.-TL

TOPLAM : 55.600.000.-TL