Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu Başkanlığına

Sunulmak Üzere

Danıştay 13.Dairesi Başkanlığına

19.11.2007

D.No: 2007/5180 E.

YD Red Kararına İtiraz

Davacı                          : Petrol İş Sendikası

Vekili                           : Avukat Gökhan Candoğan

                                     Bülten sok.4/9 Kavaklıdere, Ankara

Davalı                           : T.C. Başbakanlık Özelleştirme İdaresi Başkanlığı

Vekili                           : Avukat Mehmet Demir

D.Konusu                       :  PETKİM’de mevcut %51 oranındaki kamu payının blok satış yoluyla özelleştirilmesine dair 08.02.2007 tarih ve 13 sayılı ÖYK kararının iptali istemiyle açılan davada verilen 19.09.2007 tarihli yürütmenin durdurulması kararına itirazımızı içerir dilekçedir

YD Red Kararı

Tebliğ  Tarihi                : 10.11.2007

A. Açıklamalar

1. Vekili bulunduğum Petrol İş Sendikası adına, çoğunluk payı halen kamuda olan PETKİM Petrokimya AŞ.nin sermayesinde mevcut %51 oranındaki kamu hissesinin satış yöntemi ile özelleştirilmesine, satışın “blok satış” yoluyla gerçekleştirilmesine dair ÖYK’nın 08.02.2007 tarih ve 13 sayılı kararının iptali ve dava sonuna kadar yürütmenin durdurulması istemiyle açılan davada, 13.Daire’nin 19.09.2007 tarihli kararıyla yürütmenin durdurulması isteminin reddine karar verilmiştir. Kararın gerekçesinde,

.. dava konusu işlem, kamu tüzelkişilerinin mülkiyetinde bulunan işletme ve varlıkların özelleştirilmesine ilişkin esas ve usullerin düzenlenmesini kanuna bırakan Anayasa kuralı uyarınca, 4046 sayılı kanunda yer alan özelleştirme ilkelerine ve ekonomide verimlilik artışı ve kamu giderinde azalma sağlamak amacına uygun biçimde devletin sahip olacağı imtiyazlı hakları da belirleyerek tesis edildiğinden hukuka uygun bulunmuştur. ..

denilmiştir. Anılan karar kanımızca usul ve esaslara aykırı olduğundan itiraz zorunluluğu doğmuştur.

B. İtirazlarımız

i. Dava Konusu İşlemin Sebep Unsurunun Ortaya Konulamamış Oluşu

2. Dava dilekçesinde belirtildiği ve itiraza konu kararda da kabul edildiği üzere, bir kamu şirketi olan PETKİM ile ilgili satış kararının değerlendirilmesinin yapılabilmesi için, kamu mülkiyetini ortadan kaldırmaya yönelik işlemin, Anayasa’nın 13, 35 ve 47.maddeleri gereği, 4046 sayılı yasanın amacına uygun olması gerektiğinin denetlenmesi gerekmektedir.

3. Anayasa hükmü doğrultusunda özelleştirme işlemlerini düzenleyen 4046 sayılı yasada, özelleştirmenin,

·          Kamu giderini azaltmak

·          Ekonomide verimlilik artışı sağlamak

amaçlarıyla yapılabileceği kabul edilmiştir.

4. Bu iki sebep, kamu mülkiyetinin, özüne dokunulmamak kaydıyla, sınırlanmasının/ortadan kaldırılmasının yegane yasal sebepleridir. Bu iki amaç dışında bir sebeple ve/veya bu iki amaca aykırı bir işlem ile kamu mülkiyetinin sonlandırılması, Anayasanın 13.maddesine aykırı bir uygulamayı doğuracaktır.

5. PETKİM, verimlilik esasına dayalı olarak faaliyet yürüten bir kamu şirketi olarak, bütün giderlerini (yatırım/personel  gibi ) kendi bütçesinden karşılayarak, kamuya yük olmak bir yana, ödediği vergi/fonlar ile ülke ekonomisine sağladığı katkıyla (2006 yılında 5 milyon dolar vergi ödemesi, 5 yılda ülke ekonomisine toplam olarak 1,4 milyar YTL katkı) ciddi krizler yaşayan ülke ekonomisini ayakta tutan sanayi kuruluşlarından birisi olarak önemli bir yükün altından kalkmıştır.

6. Ranta dayalı bir ekonomik gelişmenin yaşandığı dönemlerde başlayan ve 2005 yılı sonunda tamamlanan toplam 437 milyon dolarlık yatırımı ile katma değer üretimi sağlayan Petkim, 2001 ile 2005 yılları arasında toplam 4 milyar dolar döviz tasarrufu sağlamıştır.

7. İnşaat, otomobil,tekstil, tarım ve plastik sektörüne kadar geniş bir yelpazede girdi olarak kullanılan termoplastiklerin tek ulusal üretici konumu ile pazarda % 22 paya sahip olup, bu gücünü kamu yararı doğrultusunda kullanan PETKİM, üretim arzından fiyatların belirlenmesine kadar toplumsal faydayı gözeten, yurt için tüketime yönelik üretim yapan 2000 kadar küçük ölçekli plastik firmasının % 95 oranında hammaddesini, ayrımsız bir şekilde karşılamakta, her haliyle verimlilik ile kamusal faydayı başarı ile bünyesinde birleştirmektedir.

8. Belirtilen yasal çerçevede, özelleştirme baskısına rağmen, ticari esaslar dahilinde ülke için üretmeye devam eden, kamu giderine yolaçmayan ve halihazırda verimlilik esası üzerinden faaliyette bulunan Petkim’de mevcut kamu payının blok satış yoluyla özelleştirilmesi, kamu mülkiyetinin özel mülkiyete dönüştürülmesi işleminde Anayasa ve 4046 sayılı yasaya uyarlık bulunmadığı düşünülmektedir.

9. İtiraza konu kararda, özelleştirme yöntem ve zamanlamasına ilişkin idare gerekçeleri üzerinde durularak dava konusu işlemin hukuk uygunluğu sonucuna ulaşılmışsa da, hisselerinin bir kısmı halka arz yoluyla özelleştirilmiş ve iktisadi esaslara göre hareket eden PETKİM’de bulunan kontrol hisseyi oluşturan %51 kamu payının

·          NEDEN özelleştirilmesi gerektiği,

·          NEDEN bu tarihte özelleştirilmesi,

konularında kararda gerekçe yoktur. Daire’nin hangi gerekçelerle, bu özelleştirmenin

·          kamu giderini azaltacağını,

·          ekonomide verimlilik artışı sağlayacağını,

kabul ettiği belirsizdir. İktisadi verilerle doğruluğu ve/veya yanlışlığı çok rahat ortaya konabilecek bu yasal zorunluluğun karşılanmaması kararın eksik yönüdür.

ii. Dayanak İşlemin Hukuka Aykırılığını Gösterir Danıştay 13.Dairesi Kararı

10. Dava dilekçesinde ortaya konan bir diğre hukuka ykırılık tezi ise hiçbir şekilde ele alınmamıştır.

11. 15 Nisan 2005’de sonuçlanan halka arz ile Petkim sermayesinin %34,5’i satılmıştır.  Bu halka arz işlemi, ÖYK’nın 7.1.2005 tarih ve 2005/2 sayılı, İMKB’de yapılacak alım satımlar için nihai devir işlemlerinin onaylanması yetkisinin ÖİB’ye devrine ilişkin kararına dayalı olarak yapılmış ve tamamlanmıştır.

12. Oysa, ÖYK tarafından yetki devri yapılan konu, ÖİB’nin özelleştirme yapmasına dair bir yetki devri değildir. Nitekim, Danıştay 13.Dairesi’nin, TÜPRAŞ’da mevcut %14,76 oranındaki kamu payının 2005 yılında İMKB’de satılmasına dair kararın iptaline ilişkin davada verdiği 29.11.2006 tarihli kararda,

.. özelleştirme yöntemi satış olarak belirlenen TÜPRAŞ’daki kamu hissesinin, yurt içi ve yurt dışında halka arz, çalışanlara satış, borsada normal ve/veya özel emirle satış .. yöntemlerinden hangisi ya da hangileri ile, ne miktarda yapılacağına karar vermek konusunda ÖYK’nın yetkili olması ve bu yetkinin ÖİB’ye devredilmesine yasal olanak bulunmaması karşısında, .. kamu hissesinin İMKB Toptan Satış Pazarında satış suretiyle özelleştirilmesine dair münhasır ÖYK kararı olmaksızın, .. tesis edilen satış işleminde yetki yönünden hukuka uyarlık bulunmamaktadır. ..(Dan.13.D.2006/2885-4526 sayılı kararı)

denilerek, ÖİB kararı ile satış yapılamayacağı açık bir şekilde ortaya konulmuştur. PETKİM’de mevcut %345 kamu hissesinin, münhasır bir ÖYK kararı olmaksızın, ÖİB karar ve işlemleriyle halka arz edildiği de açık olduğundan, 2005 yılındaki işlemin hukuka aykırı olduğu aşikardır.

13. İdare hukukunda, zincirleme işlem teorisi gereği, bir işlemin dayanağı/sebebi olan idari işlemin hukuka aykırı olması durumunda, takip eden işlemlerinde yasal dayanaktan yoksun hale geldiği kabul edilmektedir.

14. Dava konusu ÖYK kararı, 2005 yılında yapılan hukuka aykırı halka arz işlemine dayanılarak alınmış, anılan işlemin devamı niteliğinde bir karar olduğundan, kanımızca hukuka aykırıdır.

C. Sonuç ve İstem

15. Yukarıda belirtmeye çalıştığımız ve dava dilekçesinde yer alan hususlar doğrultusunda, 13.Daire kararının itiraz üzerine kaldırılmasıyla açık bir şekilde hukuka aykırı dava konusu ÖYK kararı yürütmesinin dava sonuna kadar durdurulmasını saygıyla müvekkil Sendika adına dilerim.

Davacı Vekili

Avukat Gökhan Candoğan