|
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına
29.06.2005 Sermaye Piyasası Kanununa Muhalefet Nedeniyle Şikayet
Şikayette Bulunan : Petrol İş Sendikası Altunizade Mah. Kuşbakışı cd. No:25 Üsküdar, İstanbul Vekili : Avukat Gökhan Candoğan Bülten sok.4/9 Kavaklıdere, Ankara Şikayet Olunan : 1. Metin Kilci - Özelleştirme İdaresi Başkanı (ÖİB) Ziya Gökalp Cad.No:80, Kurtuluş, Ankara 2. Resen belirlenecek, şikayete konu eyleme katılan ÖİB görevlileri Suç : Sermaye Piyasası Kanunu’nun 47.maddesinin A-1-3 hükümleri ile 4046 sayılı yasanın aleniyete ilişkin hükümlerini ihlal eden kamu görevlilerinin cezalandırılmaları için kamu davası açılması istemini içerir şikayet dilekçesidir
Suç Tarihi : 7.1.2005
A. Açıklamalar : Vekili bulunduğum Petrol İş Sendikası, petro kimya sektöründe çalışan işçilerin üyesi bulunduğu, Türk-İş’e bağlı bir işçi sendikasıdır. Sendika, özelleştirme kapsam/programına alınan ve Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) karar/işlemleriyle özelleştirilme aşamasında olan bir çok kamu şirketinde (TÜPRAŞ, PETKİM, vd) toplu iş sözleşmesi imzalama hak ve yetkisine sahiptir.
B. İMKB’ye Bildirilmeyen Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararı
Sendika, örgütlü bulunduğu ve 2004 yılında açtığı davalar ile blok satış yöntemiyle özelleştirilmesine ilişkin ÖİB işlemini iptal ettirdiği TÜPRAŞ’da mevcut kamu payından %14,76 oranındaki hissenin İMKB Toptan Satışlar Pazarında satışa konu edilmesine dair Özelleştirme İdaresi Başkanlığı işlemi ile ilgili olarak, 3.3.2005 tarihinde Ankara 12.İdare Mahkemesinde, yürütmenin durdurulması istemli iptal davası açmıştır. (Ankara 12.İdare Mah.2005/465 E.)
Tarafımıza 25.3.2005 tarihinde tebliğ edilen davaya ilişkin ÖİB savunmasının ekinde, dava konusu işlemin hukuki dayanağı olarak, işbu dava ile iptali talep edilen, 07.01.2005 tarih ve 2005/02 sayılı Özelleştirme Yüksek Kurulu (ÖYK) kararı sunulmuştur.
Bu ÖYK kararında, 4046 sayılı yasanın 3.maddesinin son fıkrası hükmü gereğince, özelleştirme programında olup hisse senetleri İMKB’de işlem gören kamu şirketlerinin,
· ÖİB’ce gerekli görülen hallerde, sermaye piyasası mevzuatı ve borsa usul ve esasları çerçevesinde İMKB’de alım, satımının yapılabilmesine,
· Bu çerçevede 2005 yılı sonuna kadar yapılacak uygulamalarda 1 katrilyon lira = 1 milyar yeni türk lirasına kadar olan alım satımlar için nihai devir işlemlerinin onaylanması konusunda ÖİB’nin yetkili kılınmasına,
karar verilmiştir. C. SPK Tebliği Hükümleri ve ÖYK Kararının İMKB’ye Bildirilmemesinin Yasanın İhlali Olduğunu Ortaya Koyan SPK kararı
Bu satış işlemine ilişkin olarak 20.7.2003 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan ‘Özel Durumların kamuya Açıklanmasına İlişkin Esaslar Tebliği’ hükümlerine göz atmak gerektiği kanısındayız. Tebliğin amacı, 1.maddede şu şekilde belirtilmiştir;
Madde 1 - Bu Tebliğin amacı, tasarruf sahipleri, ortaklar ve diğer ilgililerin zamanında bilgilendirilmesini temin etmek suretiyle sermaye piyasasının açıklık ve dürüstlük içinde işleyişini sağlamaktır.
Amacı, sermaye piyasasının açıklık ve dürüstlük içinde işlemesini sağlamak olan tebliğin kapsamı da 2.maddesinde,
Madde 2 – Sermaye piyasası araçlarının değerini ve yatırım kararlarını etkileyebilecek veya yatırımcıların haklarını kullanmalarına yönelik önemli olay ve gelişmelerde kamuya açıklanacak özel durumlar ve bunların açıklanma esasları bu Tebliğ hükümlerine tabidir.
Olarak açıklanmıştır. Tebliğin “Özel durumlar” başlıklı 5.maddesinin (h) bendinin 10.alt bendinde de,
10) Kamu kurumları ile özel sektör kuruluşlarınca ortaklığı doğrudan ya da dolaylı olarak etkileyecek karar alınması ya da açıklama yapılması,
durumunun açıklanması/bildirilmesi gereken özel bir durum olduğu belirtilmiştir.
Bu tebliğ hükümleri çerçevesinde, TÜPRAŞ gibi Türkiye’nin en büyük şirketinin paylarının İMKB’de alım-satımını öngören 7.1.2005 tarihli ÖYK kararının, kararın alınmasından sonra borsaya bildirilmemesi, açıkça Tebliğ 5/h-10 alt bendini ve ilgili diğer hükümlerini ihlal eden bir işlemi göstermektedir.
Bu nedenle, Sendika tarafından SPK’ya başvuruda bulunularak yasaya aykırı durum sebebiyle gerekli yasal işlemin yapılması isteminde bulunulmuştur. Bu istemi inceleyen SPK, Sendikaya gönderdiği 13.5.2005 tarihli yazı ile, şikayetin incelendiği ve sonucunda,
...konunun Kurulumuzun 12.5.2005 tarih ve 19/607 sayılı toplantısında görüşülmesi sonucunda; ÖİB’nin özelleştirme programında bulunan ve hisse senetleri İMKB’de işlem gören şirketlerin İMKB’de yapılacak özelleştirme uygulamaları için ÖİB’yi yetkilendiren 7.1.2005 TARİH VE 2005/2 SAYILI ÖZELLEŞTİRME YÜKSEK KURULU (ÖYK) KARARINI KAMUYA AÇIKLAMAMASININ Sermaye Piyasası Mevzuatı çerçevesinde incelenmesi ve değerlendirilmesi sonucunda Kurulumuzun Seri:VIII, No:39 Özel Durumların Kamuya Açıklanmasına İlişkin Esaslar Tebliği’ne AYKIRILIK TEŞKİL ETMESİ SEBEBİYLE mevzuata uyum konusunda gerekli dikkat ve özeni göstermesi konusunda ÖİB’nin bilgilendirilmesine... Denilmiştir. Yani, SPK, yasaya aykırılığı tespit etmiştir.
D.SPK Yasası ve İlgili Mevzuata Aykırı Olarak ÖYK Kararının İMKB’ye Bildirilmemesinin /Kamuya Duyurulmamasının Yaptırımı
SPK Yasası’nın “Cezai Sorumluluk” başlıklı 47.maddesi aşağıdaki gibi düzenlenmiştir;
Madde 47 - (Değişik :3794-29.4.1992) Diğer kanunlara göre daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde :
A).3. Sermaye piyasası araçlarının değerini etkileyebilecek, yalan, yanlış, yanıltıcı, mesnetsiz bilgi veren; haber yayan; yorum yapan ya da AÇIKLAMAKLA YÜKÜMLÜ OLDUKLARI BİLGİLERİ AÇIKLAMAYAN GERÇEK KİŞİLERLE, TÜZEL KİŞİLERİN YETKİLİLERİ VE BUNLARLA BİRLİKTE HAREKET EDENLER,
......... (Değişik son paragraf: 4487 - 15.12.1999) 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 10 milyar liradan 25 milyar liraya kadar ağır para cezası ile cezalandırılırlar. Suçun işlenmesinde, bu bentte yazılı hallerden iki veya daha fazlası birleşirse, hapis cezasının asgari haddi 3, azami haddi 6 yıldır.
Dolayısıyla, yasanın 47/A-3 bendi uyarınca, kamuya açıklamakla yükümlü oldukları bilgileri açıklamayan kişiler hakkında, 2 yıldan 5 yıla kadar hapis ve para cezası uygulanması gerekmektedir.
Kamuoyu, aynı şekilde, POAŞ hisse senetlerini etkileyebilecek bilgilerin (iki şirketin birleşme bilgileri) kamuya açıklanmaması nedeniyle POAŞ Yönetim Kurulu üyeleri hakkında bu yasa maddesi doğrultusunda SPK tarafından açılan kamu davasını anımsayacaktır.
Dolayısıyla, SPK tarafından saptanan hukuka aykırılığın yaptırımı UYARMA değil SPK Yasası md.47/A-3 bendi hükümleri doğrultusunda sorumluların yargılanması için Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunmaktır. Aynı fiil nedeniyle POAŞ yöneticileri hakkında hem para cezası uygulanıp hem de ceza davası açılırken, ÖYK kararını yayımlamayan başta ÖİB Başkanı Metin Kilci olmak üzere ilgili görevliler hakkında yasal sürecin başlatılmaması, hukukta çifte standart oluşturduğu gibi yasa hükümlerine de aykırılık taşımaktadır.
E. Kamuya Duyurulmayan ÖYK Kararına Dayalı Satış İşlemi Nedeniyle İçeriden Öğrenenlerin Ticareti Suçunun Oluşumu
Diğer yandan, bu kamuya açıklanmayan ÖYK kararı ve içeriği hakkında nereden, kimlerden nasıl olduysa bilgi sahibi olan Global Menkul Değerler A.Ş. isimli aracı kuruluş yetkilileri, bu karara dayalı olarak TÜPRAŞ hissesi almak için başvuruda bulunmuş ve ÖİB de, kamuya açıklanmayan bu ÖYK kararına dayalı olarak üstelik de borsa değerinin altında bir tutardan satışa onay vermiştir. Satış işlemi 3.3.2005 tarihinde İMKB’de gerçekleştirilmiştir.
SPK Yasası’nın 47/A-1 bendindeki hükmü şu şekilde düzenlenmiştir;
1. Sermaye piyasası araçlarının değerini etkileyebilecek, HENÜZ KAMUYA AÇIKLANMAMIŞ BİLGİLERİ KENDİSİNE VEYA ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE MENFAAT SAĞLAMAK AMACIYLA KULLANARAK SERMAYE PİYASASINDA İŞLEM YAPANLAR ARASINDAKİ FIRSAT EŞİTLİĞİNİ BOZACAK ŞEKİLDE MAMELEKİ YARAR SAĞLAMAK VEYA BİR ZARARI BERTARAF ETMEK, İÇERDEN ÖĞRENENLERİN TİCARETİDİR. ....
TÜPRAŞ’ın %14,76 oranındaki payının;
- kamuya açıklanmamış bir ÖYK kararına dayalı olarak Global Menkul Değerler A.Ş. isimli aracı kuruluşa satılması, üstelik şirketin talebi üzerine bu satışın yapılması,
- satışın şirketin piyasa değerinin altında bir bedele yapılması,
kamuya açıklanmamış ÖYK kararından bu aracı kuruluşun bir şekilde haberdar edildiğini, yani, kamuya açıklanmamış bir bilginin, borsada işlem yapan kişiler arasında fırsat eşitliğini bozacak şekilde kullanıldığını ortaya koymaktadır. Yani, burada içeriden öğrenenlerin ticareti suçunun (insider trading) oluştuğuna ilişkin ciddi bir şüphe mevcuttur.
F. 4046 Sayılı Yasada Suçtan Cezai Sorumluluğu Düzenleyen Hüküm
4046 sayılı yasanın 7.maddesinde,
.... Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ile Özelleştirme programına alınan kurluşlarda çalışan personel ile sözleşmeli olarak çalıştırılan personel Türk Ceza Kanununun 279 uncu maddesinde yazılı memurdan sayılırlar ve bu personelin özelleştirmenin paralarına ve para hükmündeki evrak ve senetlerine ve mevcutlarına karşı işledikleri suçlar ile bilanço, tutanak, rapor ve benzeri her türlü belge ve defterleri üzerinde işledikleri suçlar ile ifa ettikleri görevlerinden doğan suçlardan dolayı haklarında Türk Ceza Kanununun ikinci kitap üçüncü ve altıncı bablarındaki hükümler uygulanır.
hükmü bulunmaktadır. Bu hüküm çerçevesinde, ilgililerin, TCK’nın ikinci kitap üçüncü babının 240.maddesinde düzenlenmiş görevi kötüye kullanma suçundan cezalandırma yolu açıktır.
G. Sonuç ve İstem
Yukarıda belirttiğimiz hususlar doğrultusunda, ÖİB başkanı ve resen belirlenecek sorumlu kamu görevlilerinin, eylemlerine uyan SPK Kanunu 47/A-1-3 hükümleri doğrultusunda cezalandırılmaları için haklarında kamu davası açılması yolunda gereğini saygıyla müvekkil adına dilerim.
Şikayetçi Petrol İş Sendikası Vekili Avukat Gökhan Candoğan
EklerVekaletname SPK’nın 13.5.2005 tarihli yazısı TÜPRAŞ’ın %14,76 oranındaki payının satışına dair belge
|