Petrol-İş Sendikası tarafından yapılan açıklamaya göre, Başkan Gürsel Mekik, üyeler Yüksel Sarıca ve Nizam Taşdemir’den oluşan Ankara 12. İdare Mahkemesi’nin 07.03. 2005 tarihli, oybirliğiyle aldığı karar şöyle:

 “Olayın niteliğine ve davanın durumuna göre yürütmenin durdurulması isteminin, davalı İdare’nin birinci savunması alındıktan veya yasal savunma verme süresi geçtikten sonra incelenmesine, 2577 sayılı Kanun’un 16. maddesinin 5. fıkrası uyarınca dava konusu işleme ilişkin tüm bilgi ve belgeleri içeren işlem dosyasının aslı veya onaylı bir örneğinin İdare’nin savunması ile birlikte, Mahkeme Başkanlığı’na gönderilmesi gerektiğinin davalı İdare’ye duyurulmasına, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 27. maddesinin 4. fıkrası gereğince savunma verme süresinin (15) gün olarak belirlenmesine, 07.03. 2005 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.”

 Petrol-İş neden dava açtı?

 Petrol-İş Sendikası Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın (ÖİB) Tüpraş’ta sahip olduğu yüzde 65.76 oranındaki hissesinin yüzde 14.76’lık bölümünü İMKB Toptan Satışlar Pazarı’nda (TSP) yurtdışına yönelik kurumsal yatırımcılara satma kararında, işlemin iptali ve yürütmenin durdurulması için 02 Mart 2005 tarihi itibariyle Ankara 12. İdare Mahkemesi’nde dava açtı.

 ÖİB kararı ile, Tüpraş hisselerinin 03.03.2005 tarihinde 15.40 YTL’den satılması öngörülmüş ve hisseler 04 Mart tarihinde İMKB TSP’de 445 milyon dolara yabancı fonlara satılmıştı.

Hisse satış işleminin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle açılan dava dilekçesinde, satış işleminin 4046 sayılı Yasa’ya aykırı olduğu ve Özelleştirme Yüksek Kurulu (ÖYK) kararı bulunmadığı,  4054 sayılı Rekabet Yasası ve ilgili yasal düzenlemeler çerçevesinde Rekabet Kurumu onayı alınmadığı, satış kararı ve başvuru sürecinin Borsa mevzuatına aykırı olduğu belirtildi.

Sendika,  hisse satış işleminde yürütmenin durdurulması ve iptali istemini içeren dava dilekçesinde şu konularda satış işlemine itiraz etti:

“ 1. Davalı İdare bu yöntemle özelleştirme yapmak/hisse satışı gerçekleştirmek hak ve yetkisine sahip değildir

Davalı İdare, Borsaya bildirdiği açıklamasında bu işlemi hangi yetkiye dayalı olarak yaptığının açıklamasını yapmamıştır. Bilindiği gibi 4046 sayılı yasaya göre, asli karar organı Özelleştirme Yüksek Kurulu olup, ÖİB, sadece, ÖYK tarafından alınan kararları uygulama merciidir. 4046 sayılı yasanın ÖYK’nın görevlerini düzenleyen 3.maddesinde,

c) Kuruluşların; satış, kiralama, işletme hakkı devri, mülkiyetin gayri ayni hakların tesisi ve işin gereğine uygun sair hukuki tasarruflar ile devredilmelerine ilişkin özelleştirme yöntemlerinden hangisi ile özelleştirileceğini belirlemek,

d) Özelleştirme programına alınan kuruluşların "satış, kiralama, işletme hakkı devri, mülkiyetin gayri ayni hakların tesisi ve işin gereğine uygun sair hukuki tasarruflarla gerçek ve/veya özel hukuk tüzel kişilerine devredilmesi" yöntemleriyle (1.8.2003 Tarih ve 4971 sayılı Kanunla Değişik) yapılan ihaleler sonucunda ihale komisyonlarınca verilen nihai kararları onaylamak, denilerek bu yetki ortaya konulmuştur.

Böylesi bir satış işleminin yetki yönünden değerlendirilmesi için, öncelikle, ÖYK tarafından ÖİB’ye açık bir şekilde işlemin yapılması için yetki verilip verilmediğinin incelenmesi gerekmektedir. Tüpraş hisselerinin İMKB Toptan Satışlar Pazarında satışının yapılabilmesine ilişkin alınmış bir ÖYK kararı bulunmamaktadır. İşlem öncesinde bu konuda alınmış ve kamuya duyurulmuş bir ÖYK kararı yoktur. Tüpraş ile ilgili mevcut 12.10.1999 tarihli ÖYK kararı, İdare’ye, genel anlamda 4046 sayılı yasa hükümlerine göre satış yetkisi veren bir karardır.

Oysa, İMKB Toptan Satışlar Pazarında satış yapılabilmesi için özel yetki veren bir ÖYK kararının varlığı şarttır. İdare, 2002 yılında Petrol Ofisi A.Ş.’nin %25.8.oranındaki hissesinin İMKB toptan satışlar pazarında satılabilmesi için işlem yaptığında, önce 2002/41 sayılı ÖYK kararı alınmıştır.

 Bu ÖYK kararında, açık bir şekilde, İMKB Toptan Satışlar Pazarında satış yapılabilmesi için İdare’ye yetki verilmiş, satışın hangi fiyattan ve hangi koşullarda olacağı düzenlenmiş ve bu ÖYK kararı sonrası alıcı ile satıcı arasında 31.7.2002 tarihli ‘Hisse Satış Sözleşmesi’ imzalanması sonrası satış yapılabilmiştir.

 Şimdiyse, ortada yetki veren ÖYK kararı olmadan, hisse satış sözleşmesi imzalanmadan iki günlük bir sürede hisse satışı yapılmak istenilmektedir. Bu husus, dava konusu işlemin açık bir şekilde 4046 sayılı Yasa hükümlerine aykırılığını ortaya koymaktadır.

 2. Rekabet Kurumu onayı bulunmamaktadır

 Satılmak istenilen hisse oranı %14.76’dır. Önemli sayılabilecek oranda bir hisse satılmak istenilmektedir. Böylesi bir satış öncesi 4054 sayılı Rekabet Yasası ve ilgili yasal düzenlemeler çerçevesinde Rekabet Kurumundan onay alınma zorunluluğu bulunmaktadır. Rekabet Yasası hükümlerine göre bu işlem birleşme/devralma niteliğindedir.Bu birleşme/devralmanın geçerli olabilmesi için öncesinde Rekabet Kurumu’na bildirim ve onay alınması yasal zorunluluktur. Bu olmadan işlem tesisi hukuka aykırı olacaktır. Bu yönüyle de işlem yetki yönünden sakattır.

 3. Satış kararı ve başvuru süreci Borsa mevzuatına aykırıdır

 İMKB’de toptan satışları içeren en son düzenleme, 21.7.2004 tarihinde İMKB tarafından yayımlanan ‘Toptan Satışlar Pazarının (TSP) Kuruluş ve İşleyiş Esasları’ ismini taşıyan 207 sayılı Genelge’dir.

Bu genelgenin ‘V. Başvuru ve Başvuruda İstenen Belgeler’ başlıklı maddesinde, ‘TSP’nda satış başvuruları işlem yapılmasının talep edildiği tarihten asgari 3 iş günü önce Borsa Başkanlığına gerekli tüm bilgi ve belgelerle birlikte tam olarak yapılır. TSP’nda satış başvurularında talep edilen işlem tarihi SPK’nın ilgili düzenlemelerinde belirtilen minimum süreden erken olamaz.’hükmü bulunmaktadır. Bu düzenleme ile en az asgari 3 iş günü öncesinde Borsa’ya başvuru yapılması gerekirken, 3.3.2005 tarihinde yapılmak istenilen satış ile ilgili Borsa’ya 1.3.2005 tarihinde başvuru yapılmıştır. Bu nedenle başvuru süre yönünden hukuka aykırıdır.

 Ayrıca, belirlenen satış fiyatı olan 15.40 YTL’ye nasıl ulaşıldığı belirsizdir. Tüpraş hisseleri 1.3.2005 tarihinde 16.80 YTL üzerinden işlem görmüştür. Daha düşük bir satış fiyatı belirlenmesinin gerekçesi bilinmediği gibi, nisan 2005 ayında Genel kurul düzenleyerek 2004 yılı karının ortaklarına dağıtılması kararı alacak TÜPRAŞ’da, bir ay öncesinde, normal işlem fiyatının daha altında bir fiyat ile satış yapılmak istenilmesi, kanımızca kamu yararına aykırı olacaktır.

 D. Yürütmenin durdurulması istemi hakkında

Satış kararı kamuoyuna 1.3.2005 tarihinde borsa aracılığıyla duyurulmuştur. Satışın gerçekleştirilmek istenildiği tarih ise 3.3.2005’dir, yani, duyurudan sonra iki gün içinde. Yetki yönünden açık bir şekilde hukuka aykırı olan bu işlemin yürütmesinin durdurulması öncelikli bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır. Yürütmenin durdurulmaması halinde yurt dışında yerleşik yatırımcılara hukuka aykırı bir şekilde satış gerçekleştirilmiş olacak ve ötesinde, idarenin hukuka aykırı tutumundaki ısrarı nedeniyle ülkemiz güç durumda kalacaktır.

Tüpraş gibi ülkenin gözbebeği ve en büyük şirketinin, üstelik de yoğun bir şekilde tartışılan bir yıllık bir ihale sürecinin ardından, sessiz sedasız ve toplam 3 günlük sürede, kim olduğu bilinmeyen ‘yurt dışında yerleşik yabancı kurumsal yatırımcılara’ satılmak istenilmesi bir çok soru işaretini de içeren bir başka ÖİB uygulaması olmaktan öte bir anlam içermemektedir.
Bu nedenle, dosyanın ivedilikle ele alınmasını, bariz hukuka aykırılık ve telafisi mümkün olmayan durumların oluşmasının engellenebilmesi için, İdare’nin savunması alınıncaya kadar yürütmenin durdurulmasını talep zorunluluğu doğmuştur.”

Dava dilekçesinde, yukarıda belirtilmeye çalışılan  hususlar doğrultusunda,

1. Tüpraş’da bulunan kamu hissesinden %14.76 oranındaki hissenin İMKB Toptan Satışlar Pazarında 15.40 YTL bedel üzerinden 3.3.2005 tarihinde yurt dışında yerleşik kurumsal yabancı yatırımcılara satışına dair ÖİB kararının iptaline,

2. Satışın 1.3.2005 tarihinde kamuoyuna duyurulması ve 3.3.2005 tarihinde yapılmak istenilmesi karşısında, dosyanın ivedilikle incelenmesi ile İdare’nin savunması alınıncaya kadar yürütmenin durdurulmasına karar verilmesi, akabinde, dava sonuna kadar yürütmenin durdurulması istendi.